استعاره و فرهنگ: رویکردی شناختی به دو ترجمه رباعیات خیام

پدیده استعاره و ویژگی های فرهنگی آن یکی از مشکلات اساسی فراروی نظریات ترجمه است. ترجمه پذیری استعاره همیشه نسبتی معکوس با فرهنگ داشته است. هدف این پژوهش بررسی رابطه استعاره و الگوهای فرهنگی در فرایند ترجمه استعاره است. در این راستا سه رباعی خیام را انتخاب کردیم و ترجمه­های انگلیسی و کردی آن ها را بررسی کردیم. نتایج پژوهش نشان می­دهد که مترجمان بیشتر در ترجمه استعاره­های وابسته به الگوهای فرهنگی مشترک موفق بوده اند و استعاره­های وابسته به الگوهای غیر مشترک در متون مقصد بازآفرینی نشده­اند؛ به همین دلیل می­توانیم شرایط انطباق یکسان و متفاوت در مدل ترجمه مندلبلیت را به ترتیب مرتبط با الگوهای مشترک و غیر مشترک فرهنگی بدانیم.